Ome Matthus in het blad "Het podium"
Mattus de Haan, een markant Horstenaar en zijn familie.
De Horst kent, en kende een veelvoud van markante inwoners, net als dat in andere plaatsen
ook het geval is, en was.
Vaak waren het mensen die opvielen door bepaalde eigenschappen, of door hun werkzaamheden.
Markant betekend ook, dat het veelal goede eigenschappen van een persoon waren,
terwijl men als persoon toch opvallend was, en deel uitmaakte van een hechte gemeenschap.
In dit verhaal betreft het Mattus (Matthijs Jacobus) de Haan, geboren te Groesbeek op
17-11-1922, die rond 1950 getrouwd was met Nel (Petronella Catharina) Jochoms, geboren
te Groesbeek op 26-09-1924. Mattus overleed op 06-02-1991 en Nel op 17-09-2010.
Iedereen van de Horst van voor en na de oorlog, en met name geboren in de 50er en 60er jaren, hebben Mattus wel gekend.
Hij was hier vooral bekend als rijwielhersteller, dus zowel fietsen als bromfietsen. Hij had daar nooit voor geleerd en hij was dus een autodidact,
iemand door zijn interesse, en door ervaring op te doen, dit vak leerde tot in de fijnste details.
Ze woonden sinds ongeveer 1956, toen daar de huizen gereed kwamen, in de Dasstraat nummer 13, in het midden van een blok van drie,
naast Tönje Thijssen en Hent Janssen (Hent van Pappa, getrouwd met Nel Poelen). Wij woonden op nummer 9, dat later door de komst van de Fretstraat
en de positie van onze huisdeur, omgetoverd werd tot Fretstraat 24. Wij waren dus buren van de familie de Haan, en vooral
mijn vader Martien Zilessen, kende Mattus en zijn gezin goed.
Wellicht had dit ook te maken met het feit dat mijn vader en Mattus in de oorlogstijd tewerk werden gesteld bij Hofmanns Schuhe te Kleve. Ze konden of loopgraven maken, of schoenen maken voor het Duitse leger. Dit was toen verplicht, en er werkten meerdere mensen uit de omgeving.
Mattus was een man van weinig woorden, maar zeker niet verlegen of schuchter. Bovendien waren hij en zijn gezin geliefd op de Horst, ondanks het feit dat niemand in het verenigingsleven zat.
De familie had het niet breed, zeker niet met hun zes kinderen, want Mattus kwam op een gegeven moment in de toenmalige W.A.O. terecht vanwege een ongeluk met zijn arm in een betonmolen bij Betonfabriek de Hamer in Malden-Heumen. Daarnaast kreeg hij ook nog eens last van zijn hart,
en ik dacht ook met de bloedvaten. Een ander detail is ook dat hij altijd te zien was met een peuk(je)
in de mond van de zelfgedraaide shag, die toen op de Horst gehaald werd bij Petje de Schoester (Peter Kosman) in de Ketelstraat .
Je zag hem eigenlijk nooit zonder een shagje. Maar ook een andere vergelijkenis met mijn vader was toeval: beiden waren verzot op koffie, en het liefste ijskoude zwarte koffie. Mattus was verzot op koffie, en je kon hem er dan ook, zoals het in een mooi gezegde staat,
er ’s nachts voor wakker maken. Mattus was het liefst alleen met zijn familie, die hem heilig was, en leefde daarom misschien voor anderen een beetje een eenzaam leven. Maar niets is minder waar !!!
Zijn grootste hobby was het repareren van rijwielen, je zag hem dan ook altijd, als ik weer eens
naar mijn vriend Matje ging, achter in de witte betonnen schuur, waarvan er velen begin jaren 60 gebouwd werden voor de
toenmalige Woningbouwvereniging St. Joseph. Overal, ook buiten,
lagen fietsen en fietsonderdelen, en hij maakte als het ware van 100 onderdelen een fiets.
Doordat hij niet meer kon werken bleef hij dit doen, en menigeen van de Horst bracht zijn fiets
naar de Dasstraat nummer 13. Maar Mattus repareerde ook brommers zoals de Solex, Berini, Mobylette,
Kapitein, enz. ,zelfs benzinegrasmaaiers waren voor hem geen probleem.
Het gezin had zes kinderen:
Riet (1951-+), Rudi (1952), Dinie (1953), Matje (1956), Geert (1958) en Petra de Haan (1971).
Het is dan ook niet verwonderlijk dat alle drie zijn zonen ook in de techniek terecht kwamen.
Rudi ging werken bij Tielemans als monteur, later ook automonteur en indien nodig taxichauffeur.
Geert ging ook werken bij Tielemans, en was net als zijn vader gespecialiseerd in tweewielers, en zoon Matje begon als
C.V installateursleerling bij de Gebroeders Kerkhoff op de Horst en ging
jaren later naar Verinco, eveneens de C.V.techniek in.
Ongeveer 51 jaar geleden, rond 1965 verhuisde het hele gezin naar het ouderlijk huis van moeder
Nel gelegen in Groesbeek-dorp, aan de Herwendaalsehoek nummer 14.
Maar ook daar ging Mattus door met zijn hobby, alhoewel op een wat lager pitje.
Ik weet nog dat ik contact met hem zocht in 1988-1989. Mijn vader was in september 1988 overleden, en vanwege het werk in
oorlogstijd, zou mijn moeder weduwenpensioen vanuit
Duitsland krijgen. Niet veel enkele tientjes (toen nog guldens), die later werden afgetrokken
van de A.O.W. van mijn moeder. Maar dat wist ik toen niet. Omdat bij navraag door mij bij
Hofmanns in Kleef niks bekend was, het hele oorlogsarchief daar was door het bombardement
op Kleef verloren gegaan, moest ik zorgen voor een (schriftelijke) getuige. Deze getuige was
dus Mattus, die na eerst zijn legendarische mok koffie die op zijn werkbank stond leeggedronken
te hebben (zonder de bekende peuk!), probleemloos mijn in het Duits geschreven aanvraag ondertekende.
Er was echter nog een autodidact in de regio namelijk Nölleke van de Bi(e)sselt (Arnoldus Driessen) die woonde
in het pittoreske witte huisje aan de weg Mook-Groesbeek.
Ook hij was veelzijdig techneut, en presteerde het om de oude televisies (met buizen i.p.v. transistoren) te repareren, laswerk, maar ook andere dingen.
Beide mannen zijn echte markante persoonlijkheden.
Maar in feite was Mattus van heel vroeger uit geen echte Horstenaar en ook geen rasechte Groesbekenaar, en eigenlijk ook weer wel.
Hoe zit dat dan in elkaar?
Zijn vader was Rutgerus de Haan, die op 25-02-1897 geboren werd te Huissen (Gld.).
Rutgerus (of: Rutgeris) leerde rond 1916-1918, of te Huissen of te Groesbeek,
Gerardina (Dien) Janssen kennen, geboren te Groesbeek op 02-05-1895, en trouwde te
Groesbeek op 09-07-1919 met Gerardina.
Gerardina, was een dochter van het Groesbeekse echtpaar Jacobus Janssen en Gerarda Robben.
Ze kwamen te wonen op Hoge Horst 53, een huisje aan een toenmalige veldweg van de
Hoge Horst naar “de Hulsbeek” (Ren) waarvan de ingang was nabij Koos Veulings.
Rutgerus overleed op 20-11-1981 en Dien op 08-02-1962. Ze zijn beiden begraven op de Horst.
Ze kregen de navolgende kinderen, dit zijn dus de broers en zussen van Mattus:
(bepaalde gegevens worden door mij NIET vermeld vanwege de privacy-wetgeving !!!).
Niet chronologisch vanwege enkele onbekende data.
Op 23-04-1920 overleed er een ongeboren kind.
Mattus de Haan (1922-1991) getrouwd met Nel Jochems (1924-2010).
Grada M. de Haan (1921/12-04-2012) getrouwd met Hubert Arents (28-03-1917/27-03-2003).
Marinus de Haan (1930-2015) getrouwd met Nel Wennekers.
Annie de Haan, getrouwd met Theo Kaspers. (Breedeweg).
Gerrit de Haan, getrouwd met Dora (Door) Driessen, geboren te Gassel bij Escharen in 1926 overleden te Groesbeek 2010. (de Horst).
Dien de Haan, getrouwd met Wim Weijers. (Breedeweg)
Jan de Haan (1927-1995) getrouwd met Trien Wijnhoven (1934-1994). (de Horst).
Theo (Theetje) de Haan, ongehuwd (15-06-1928/16-01-2003). (de Horst).
Toon de Haan (1929- ....) getrouwd met Door Franken (.......-2011). (Milsbeek).
Op 20-04-1933 overleed Gerarda Maria de Haan, 6 dagen oud.
Wiel de Haan (1932-2012) getrouwd met Lamberta Petronella Makaaij (1934-1987) (Nijmegen).
Kobus de Haan, getrouwd met Truus Visser. (Zwolle).
Op 30-09-1937 overleed er een ongeboren kind van Rutgerus en Dien.
De familie van Rutgerus en Gerardina was een van de eerste families, die zich vestigden iets
voordat de Horst een zelfstandige parochie werd in 1927 en in 1928 zijn eerste R.K. kerk kreeg.
Ons kerkdorp begon door de komst van de kerk en de toenemende middenstand, te groeien
en de familie de Haan-Janssen was daar dus een goed voorbeeld van.
Langzaam aan begon ook de kern bij de kerk en de (resten van de) molen zelf te groeien.
Je zou veronderstellen dat de familie de Haan een echte Groesbeekse familie zou zijn, immers er wonen hier in Groesbeek verschillende Haanen.
Maar niets is minder waar. Hoe zat het?
De ouders van Rutgerus, waren Mathias de Haan, hij werd geboren te Huissen op 18-02-1858,
en overleed te Groesbeek op 13-10-1932. Hij was op 22-04-1891 te Huissen getrouwd met de Groesbeekse dienstbode Anna Krebbers,
gedoopt te Groesbeek op 08-01-1865, een dochter
van Ruth Krebbers en Wilhelmina Janssen.
Ze hadden o.a. de navolgende kinderen:
Johannes de Haan, geboren op 06-07-1892. Hij trouwde met Adriana Cornelia van Rens,
geboren te Heumen op 24-02-1888.
Wilhelmina de Haan, geboren te Groesbeek op 06-12-1894, en overleden te Nijmegen op
17-01-1932, 37 jaar oud. Ze trouwde op 01-08-1917 te Groesbeek met Wilhelmus Ebbers.
Rutgerus de Haan dus, geboren te Groesbeek op 25-02-1897.
Theodorus de Haan, geboren op 23-03-1899. Hij trouwde op 02-08-1922 R.K. te Groesbeek, met
Maria Berendina Kaal (1901), dochter van Gradus Kaal en Petronella Fleuren uit Groesbeek.
Mathias de Haan, geboren op 31-05-1900.
Antonia de Haan, geboren op 31-10-1901.
Johanna de Haan, geboren op 07-12-1906, en overleden te Venray op 13-11-1943.
De overgrootouders van Rutgerus, en dus de ouders van o.a. Mathias de Haan, waren:
Jan de Haan, geboren te Huissen op 21-07-1833 en Antonia Scheeperkamp,
geboren te Huissen in 1830.
Ze was een dochter van Theodorus Scheeperkamp, getrouwd te Arnhem op 20-12-1826, en Wilhelmina Fonk.
Theodorus overleed te Groessen op 03-12-1882 en Wilhelmina overleed
te Huissen op 09-02-1903. Na het overlijden van Theodorus trouwde ze te Huissen op
10-02-1897 op 66 jarige leeftijd opnieuw. Nu met Wilhelmus Bernardus Arends, 63 jaar oud,
van beroep warmoezenier. (= tuinder/groentekweker).
Jan en Antonia trouwden R.K. te Huissen, op 05-11-1857.
Jan overleed te Huissen in 1884, en Antonia overleed te Huissen in 1903.
Ze hadden de navolgende kinderen, die dus allen uit Huissen kwamen en er ook gedoopt werden:
(De) Mathias de Haan, geboren te Huissen op 18-02-1858.
Willemina de Haan, geboren te Huissen op 16-01-1860 en overleden te Huissen op 29-01-1863.
Theodorus de Haan, geboren te Huissen op 30-01-1862 en overleden te Huissen op 16-01-1863.
Catharina de Haan, gedoopt te Huissen op 22-09-1863. Ze trouwde op 24-11-1886 met Bernardus Engelen, gedoopt te Huissen op 05-08-1861.
Catharina overleed te Gendt (Gld.) op 11-06-1938.
Theodorus de Haan, geboren te Huissen op 30-06-1866.
Willemina de Haan, geboren te Huissen op 11-03-1869 en overleden te Huissen op 08-10-1885.
Johanna de Haan, geboren te Huissen op 03-08-1870 en overleden te Huissen op 08-10-1885..
Jan de Haan op zijn beurt, was een van de kinderen van Mathias de Haan die omstreeks 1829 te Huissen getrouwd was met Wilhelmina Roelofs,
beiden uit Huissen.
Jan had zover bekend ook een dochter:
Bernardina de Haan, gedoopt te Huissen op 18-09-1829.
Ze trouwde R.K. te Huissen op 04-05-1855 met Hendrik Tijssen, gedoopt te Huissen op 07-10-1830.
Research voor het Horster
blad “Het Podium”: Leo Zilessen, Groesbeek-de Horst.
Aantal A-vier: 4 stuks. (Exclusief de foto’s).
Aantal foto’s: 3 stuks. ( 1 foto van Dinie de Haan, 2 van de Haanen site dit ter illustratie).